تشخیص زعفران تقلبی

زعفران تقلبی را چطور تشخیص بدهیم؟شکل ظاهری زعفران یکی از روش‌های شناسایی خالص‌بودن آن است. ظاهر این محصول شبیه میخک است؛ به‌گونه‌ای که پایین گیاه میله‌ای و انتهای آن دندانه‌دار، پهن و قیچی‌شکل است. رنگ زعفران باید قرمز تند باشد نه روشن و شکل کلاله‌های آن نیز نباید براق باشد. اگر چند تار زعفران را در یک لیوان آبجوش بیندازیم بعد از حدود 5دقیقه نباید رنگ تارهای آن سفید شود؛ اگر چنین شود زعفران تقلبی است. رنگ تارهای زعفران در بنزین نامحلول است یعنی اگر تار زعفران را در بنزین بیندازیم نباید بنزین را رنگین کند. علاوه بر این، اگر تارهای زعفران را بین کاغذ کاهی بگذاریم و کمی فشار دهیم نباید لکه چربی باقی بگذارد. در غیراین صورت به احتمال قوی، زعفران تقلبی است.

تقلب در مواد غذایی این روزها کاسبی پر‌در‌آمدی برای سودجویان شده است. متخلفان هم البته برای همین چند لقمه نان حرامی که به‌دست می‌آورند، زحمت زیادی می‌کشند و آنقدر روش‌های جدید ابداع ‌کرده‌اند که رئیس سازمان غذا و دارو می‌گوید شناسایی این تقلب‌ها نیازمند خلاقیت است.

زعفران گران‌ترین ادویه در دنیاست. همین عاملی است که سودجویان به انواع تقلب‌ها در زمینه زعفران دست بزنند. آنها با اضافه‌کردن مواد‌ی به زعفران، ماهیت اصلی این ماده غذایی و دارویی پرارزش را از بین می‌برند. با این تخلف‌ها هم از لحاظ اقتصادی به مردم آسیب می‌رسد و هم سلامت مردم به خطر می‌افتد.

یکی از خطرناک‌ترین این تقلب‌ها، اضافه کردن گوشت گاو ریش‌ریش شده به زعفران است. به این ترتیب که گوشت گاو را که به رنگ قرمز خونی است، ریش‌ریش کرده و سپس آن را خشک و بعد آن را به زعفران اضافه می‌کنند. این کار سلامت مردم را به‌شدت تهدید می‌کند چرا که از این طریق میکروب‌های زیادی وارد بدن انسان شده و انسان به بیماری‌های مختلفی دچار می‌شود.

یکی دیگر از تقلبات معمول و مرسوم ‌هم این است که کاه را بارنگ‌های مصنوعی مثل رنگ‌هایی که برای رنگ قالی استفاده می‌شود، رنگ کرده و سپس به زعفران اضافه می‌کنند. به این ترتیب مواد شیمیایی وارد بدن می‌شود که عوارض‌شان بر کسی پوشیده نیست. این رنگ‌ها، حاوی مواد سمی است که بسته به نوع و میزان رنگ‌ها، اثرات سرطان‌زایی دارد. تشکیل تومور‌های بدخیم که درمان‌های سختی هم دارد، تنها یکی از نتایج ورود رنگ‌های مصنوعی به بدن است.

اضافه‌کردن گلرنگ که ماده‌ای شبیه زعفران است، افزودن رطوبت بیش از 7درصد به زعفران، افزودن مواد خارجی به‌منظور افزایش وزن آن، افزودن چغندر، فیبرهای انار یا پرچم زعفران که رنگ کمی دارد و بدون مزه است، اسپری فیبرهای زعفران، افزودن مواد غیرخوراکی مانند رنگ قرمز، ابریشم و افزودن موادی از قبیل زردچوبه و فلفل نیزبخشی از روش‌های زیرکانه تولید زعفران تقلبی است.

 زعفران تقلبی، ناخالصی زیادی دارد و این ناخالصی و مصرف آن می‌تواند عوارضی داشته باشد. البته مصرف یک یا 2بار آن لزوما موجب سرطان نمی‌شود اما در طولانی‌مدت اثرات خطرناکی دارد.اگر فردی زیاد از این ماده استفاده کند و زمینه ابتلا به بیماری‌های آلرژی را داشته باشد، بعد از چند سال درگیر بیماری‌های شدید می‌شود و مصرف آن می‌تواند عوارضی همچون حساسیت و حتی مسمومیت ایجاد کند.زعفران عربستانی ا‌ز فهرست رنگ‌های مجاز خوراکی حذف شده و در کشور ما در هیچ فرآورده‌ای استفاده نمی‌شود. ‌

آلودگی‌های شیمیایی و فیزیکی از قبیل رنگ‌های مصنوعی، خار و خاشاک و مواد خارجی در زعفران داخل کشور، عمدتا توسط واحدهای زیرزمینی و فاقد پروانه ساخت یا شناسه نظارت کارگاهی انجام می‌شود. در مورد زعفرا‌ن‌های داخلی، سازمان غذا و دارو اقدامات مختلفی مانند صدور پروانه ساخت، صدور شناسه نظارت کارگاهی و نظارت مستمر انجام می‌دهد اما مردم برای اطمینان از سلامت زعفران‌هنگام خرید آن به شماره پروانه ساخت یا شناسه نظارت، نوع بسته‌بندی و مشخصات درج شده روی بسته‌ها، تاریخ تولید و انقضا و نشانی شرکت و نام تجاری آن توجه کنند.